આચાર્ય ચાણક્યએ તેમના જીવનમાં વિષમ પરિસ્થિતિઓનો સામનો કર્યો હતો પરંતુ ક્યારેય હાર ન માની અને પોતાનું લક્ષ્ય પ્રાપ્ત કર્યું. જો કોઈ વ્યક્તિ પોતાના જીવનમાં આચાર્ય ચાણક્યના શબ્દોનું પાલન કરે છે, તો તે જીવનમાં ક્યારેય ભૂલ નહીં કરે અને સફળ પદ પર પહોંચી શકે છે. મહાન અર્થશાસ્ત્રી અને રાજદ્વારી આચાર્ય ચાણક્યએ તેમની નીતિમાં માનવ કલ્યાણ સંબંધિત લગભગ તમામ વિષયોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. ચાણક્યની નીતિઓ દ્વારા જાણી શકો છો કે વ્યક્તિ કઈ પરિસ્થિતિમાં કેવું વર્તન કરવું જોઈએ.
આચાર્ય ચાણક્ય અનુસાર માનવ જીવનમાં વ્યક્તિની પરીક્ષા કરવી ખૂબ જ જરૂરી હોય છે. જો કોઈ વ્યક્તિ છેતરપિંડી અને પરેશાનીઓથી બચવા માંગતી હોય તો આ કળામાં આવવું ખૂબ જ જરૂરી છે, નહીં તો તેને જીવનમાં મોટી છેતરપિંડી થઈ શકે છે. પરંતુ દરેક વ્યક્તિમાં સારી અને ખરાબ વ્યક્તિનો નિર્ણય કરવાનો ગુણ હોતા નથી. આચાર્ય ચાણક્યએ તેમના નીતિશાસ્ત્રમાં આનાથી સંબંધિત કેટલીક મહત્વપૂર્ણ બાબતોનો ઉલ્લેખ કર્યો છે. જો માણસ આ બાબતોને સમજશે તો તે સાચા-ખોટાનો ભેદ સમજી શકશે અને તેના જીવનનો માર્ગ સરળ બની જશે. ચાલો જાણીએ કઈ છે તે વસ્તુઓ-
માણસનું ચરિત્ર : આચાર્ય ચાણક્યના મતે વ્યક્તિની ઓળખ તેના ચારિત્ર્યથી જ બને છે, વ્યક્તિનું ચારિત્ર્ય તેના જીવનની સત્યતાને ખુલ્લું રાખે છે. તમારી નજીકની વ્યક્તિનું પાત્ર એવું હોય છે કે લોકો તેની પ્રશંસા કરે છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે તે તમારા માટે યોગ્ય છે, પરંતુ જો તમારી નજીકની વ્યક્તિનું પાત્ર સારું નથી અને તમે તેની સાથે છો, તો તેની છબીને નુકસાન થઈ શકે છે. તમે તેથી આવા લોકોથી દૂર રહેવું શ્રેષ્ઠ છે.
માનવતાની ભાવના : આચાર્ય ચાણક્યના મતે મનુષ્યમાં માનવતા હોવી ખૂબ જ જરૂરી છે. જો માણસમાં માનવતા હશે તો તેની અંદરની માનવ ભાવના બધાની સામે રજૂ થશે અને લોકોને તેની ભલાઈ ગમશે, જ્યારે માણસમાં માનવતા નામની કોઈ વસ્તુ નથી તો તેનો અર્થ એ છે કે તે તમારા માટે પણ યોગ્ય નથી. આ પ્રકારના વ્યક્તિ બીજાનું દુઃખ જોઈને હંમેશા ખુશ રહે છે.
માણસની આદતો : આચાર્ય ચાણક્યનું નીતિ શાસ્ત્ર કહે છે કે તમે આળસથી ભરેલા, ખરાબ વ્યસનો ધરાવતા અથવા જૂઠું બોલનારા લોકોથી જેટલા દૂર રહેશો તેટલું તમારા માટે સારું રહેશે. કારણ કે આવા લોકો મુશ્કેલી લાવવા સિવાય કંઈ કરી શકતા નથી.
માણસની ક્રિયાઓ : આચાર્ય ચાણક્યએ તેમની નીતિઓમાં કહ્યું છે કે માણસના કાર્યો તેના સારા કે ખરાબની કસોટી કરે છે. જો કોઈ માણસ હંમેશા બીજા મનુષ્યોની મદદ કરવા માટે તૈયાર રહે છે, તો તેનો અર્થ એ છે કે તે સારા કાર્યોમાં સામેલ છે, જ્યારે જો કોઈ વ્યક્તિ કોઈ ખોટું કામ કરે છે અને પૈસા કમાય છે અને તેમાંથી લોકોને મદદ કરે છે, તો પણ તે વ્યક્તિ તમને નુકસાન પહોંચાડવામાં મોડું કરશે નહીં. તેથી આવા લોકોથી અંતર રાખો.
