તેલનો ઉપયોગ આપણા જીવનનો એક ભાગ છે. રસોઈ હોય કે માથાની મસાજ, દરેક વસ્તુમાં તેલ ખૂબ ઉપયોગી છે. આ માટે નાળિયેર અને સરસવ જેવા તેલનો ઉપયોગ લોકપ્રિય છે. આ જાણીતા તેલ સિવાય અન્ય ઘણા આવશ્યક તેલ છે, જે આપણે ઘણી રીતે લાભ આપી શકે છે. આ લેખમાં અમે આવા જ એક તેલ વિશે જણાવી રહ્યા છીએ. આ કોઈ સામાન્ય તેલ નથી, પરંતુ મેથીનું તેલ છે. જો તમે મેથીના તેલ વિશે વધારે જાણતા નથી, તો આ લેખ અંત સુધી વાંચજો અહીં અમે મેથીના તેલના ઉપયોગ અને મેથીના તેલના ફાયદા વિશે જણાવી રહ્યા છીએ. આ સાથે તેને બનાવવાની રીત અને મેથીના તેલના ફાયદા શું છે તે પણ જણાવીશું.
મેથીનું તેલ એક આવશ્યક તેલ છે જે મેથીના દાણામાંથી બનાવવામાં આવે છે. આવી સ્થિતિમાં મેથીના દાણાના પોષક તત્વો મેથીના તેલમાં પણ હોય શકે છે. મેથીના બીજમાં પ્રોટીન, ફેટ, કાર્બોહાઇડ્રેટ, ફાઇબર, આર્યન, મેગ્નેશિયમા, ફોસ્ફોરસ, પોટેશિયમ, ઝીંક, કોપર, મેગ્નેનીઝ, સેલેનિયમ, વિટામીન-C, વિટામીન-બB6 વગેરે જેવા ઘણાં પોષક તત્વ હાજર હોય છે.
મેથીનું તેલ બનાવવા માટે તેના બીજ વપરાય છે. આને કારણે મેથીના દાણામાં રહેલા ગુણધર્મો તેના તેલમાં સમાઈ જાય છે. આ કારણે અમે મેથી અને મેથી બંનેના અર્ક પર આધારિત મેથી તેલના ફાયદા વિશે નીચે વિગતવાર માહિતી આપી રહ્યા છીએ. બસ ધ્યાન રાખો કે તે કોઈ ગંભીર રોગ માટે તબીબી સારવાર નથી, પરંતુ તે સ્વાસ્થ્ય સમસ્યાઓ ટાળવામાં મદદ કરી શકે છે. ચાલો જાણીએ મેથીના તેલના ફાયદાઓ વિશે.
વજન ઘટાડવા માટે : મેથીનું તેલ વજન ઘટાડવામાં મદદરૂપ સાબિત થઈ શકે છે. એનસીબીઆઇ (નેશન સેન્ટર ફોર બાયોટેકનોલોજી ઇન્ફોર્મેશન)ની વેબસાઇટ પર પ્રકાશિત થયેલા વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ, મેથીના અર્કમાં સારી માત્રામાં ફાઇબર અને પોલીફેનોલ્સ હોય છે. આ બંને સંયોજનો શરીરમાં ચરબી જમા થવાથી રોકવામાં મદદ કરી શકે છે. જ્યારે ચરબી ઓછી થાય છે, વજન આપમેળે ઘટે છે.
ડાયાબિટીસ માટે : મેથીના તેલથી ડાયાબિટીસથી રાહત મળી શકે છે. આ સંદર્ભમાં પ્રકાશિત તબીબી સંશોધન મુજબ, મેથીનું તેલ બ્લડ ગ્લૂકોઝ લેવલ, ગ્લૂકોઝ ઈન્ટોલેરેન્સ અને ઇન્સુલિન સંવેદનશીલતા સુધારી શકે છે. આ બધાની મદદથી ડાયાબિટીસની સમસ્યાને નિયંત્રિત કરવાનું સરળ બની શકે છે. તેમજ અન્ય એક સંશોધનમાં કહેવામાં આવ્યું છે કે જો મેથી તેલનો ઉપયોગ ઓમેગા -3 સાથે કરવામાં આવે છે, તો તે એન્ટી-ડાયાબિટીક ગુણધર્મો દર્શાવી શકે છે. જણાવવામાં આવે છે કે તેનું સેવનથી સ્ટાર્ચ અને ઓરલ ગ્લૂકોઝની ટોલરેન્સ સુધારી શકાય છે.
વાળ માટે : મેથીના તેલનો ઉપયોગ કરીને વાળની ઘણી સમસ્યાઓથી છુટકારો મેળવી શકાય છે. વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ, મેથીના દાણામાં પ્રોટીનની સારી માત્રા હોય છે, જે વાળ ખરવા, પાતળા થવા અને ટાલ પડવાની સમસ્યાને ઘટાડી શકે છે. આ ઉપરાંત મેથીના દાણામાં લેસીથિન પણ હોય છે, જે વાળને મજબૂત અને મોઇશ્ચરાઇઝ કરવામાં મદદ કરી શકે છે. આ સિવાય ડેન્ડ્રફની સમસ્યા પણ તેના ઉપયોગથી ઘટાડી શકાય છે. આવી સ્થિતિમાં એવું કહેવામાં આવે છે કે મેથીના આ તમામ ફાયદા મેથીના તેલમાં પણ હાજર હોય શકે છે. આ કારણે બજારમાં મેથી તેલ ધરાવતા ઘણા વાળ ઉત્પાદનો છે.
મસાજ માટે : મેથીના તેલનો ઉપયોગ મસાજ માટે પણ કરી શકાય છે. ખરેખર, મેથીમાં સોનેરી પીળા રંગનું તેલ હોય છે, જેમાં એન્ટી-માઇક્રોબિયલ પ્રવૃત્તિ હોય છે. આ કારણે તેનો ઉપયોગ મસાજ માટે કરી શકાય છે. તે ત્વચા પર બેક્ટેરિયાને વધતા અટકાવી શકે છે. આ સિવાય મેથીના પાવડરને કોઈપણ મસાજ તેલમાં ઉમેરવાથી તેમાં મેથીના ગુણ આવી શકે છે. આ સાથે તે શરીરમાં રક્ત પરિભ્રમણને પણ સુધારી શકે છે. ઉપરાંત તેમાં હાજર પોષક તત્વો ત્વચાને શોષી શકે છે અને પોષક તત્ત્વોની ઉણપ સામે રક્ષણ આપે છે.
ત્વચા માટે : મેથીના તેલના ફાયદા ચોક્કસપણે ઘણા છે. તે ત્વચા સંબંધિત ઘણી સમસ્યાઓથી છુટકારો મેળવવામાં મદદરૂપ થઈ શકે છે. તે ફ્રી-રેડિકલ સામે લડીને વૃદ્ધત્વ ઘટાડી શકે છે. આ સંદર્ભમાં પ્રકાશિત થયેલા વૈજ્ઞાનિક સંશોધન મુજબ, મેથીના અર્કમાં એન્ટી-ઓક્સીડેન્ટ અસર હોય છે, જે ચહેરાના રંગને સાફ કરી શકે છે. એટલું જ નહીં, તે કરચલી વિરોધી ગુણધર્મો પણ જણાવે છે જે કરચલીઓને ઘટાડે છે. તે ત્વચાને મોઈશ્ચરાઇઝર કરવી અને નરમ કરવામાં પણ મદદરૂપ માનવામાં આવે છે. આ લાભ મેળવવા માટે મેથીના અર્ક ધરાવતી ક્રીમનો ઉપયોગ કરી શકાય છે અથવા તમે સામાન્ય ક્રીમમાં મેથીના તેલના ટીપાં ઉમેરીને ઉપયોગ કરી શકો છો.
આ રીતે મેથી તેલનો ઉપયોગ કરવો : મેથીના તેલના થોડા ટીપાં ક્રીમમાં ભેળવીને ત્વચા પર લગાવી શકાય છે. આ તેલનો ઉપયોગ વાળ પર કરવા માટે મેથીનું તેલને નાળિયેર તેલમાં ભેળવીને લગાવી શકાય છે. આ તેલથી માલિશ કરી શકાય છે. ડોક્ટરની સલાહ પર તેના થોડા ટીપાં પણ પી શકાય છે.
આમ, મેથીનું તેલ આયુર્વેદની દ્રષ્ટિએ ખુબ જ લાભદાયી બને છે. આશા રાખીએ કે આ માહિતી તમારા માટે ઉપયોગી સાબિત થાય અને તમારી બીમારીને દુર કરે. આ ઉપયોગી માહિતીને જરૂર શેર કરવા વિનંતી.
