ઋતુ બદલાવાની સાથે શરીરમાં અનેક સમસ્યાઓ ઉભી થાય છે. ચોમાસાના આગમન સાથે જ ખાંસી અને શરદીની સમસ્યા થવા લાગે છે. કેટલીકવાર દવાઓ લીધા પછી પણ, ઉધરસ દૂર થઈ શકતી નથી. આવી સ્થિતિમાં આયુર્વેદ તમારી મદદ કરી શકે છે, જેમાં આવા ઘણા ઉપાયો જણાવવામાં આવ્યા છે જે શરદી-ખાંસીથી રાહત આપવવાનું કામ કરે છે.
ઋતુ પરિવર્તનના કારણે શરદી-ખાંસી થવી એ આમ વાત છે. શરદી-ખાંસી સામાન્ય રીતે કોઈપણ ઋતુમાં થાય છે. આ સ્થિતિમાં શરદી-ખાંસીથી બચવા આપણે હંમેશા પોતાની ખાણી-પીણીને ઋતુ અનુકૂળ લેવી પડે છે. શરદી-ખાંસીમાં કફ થવાની સમસ્યા પણ થતી હોય છે, જેના પરિણામે શ્વાસની તકલીફ અને છાતીમાં કઈંક જામેલું હોય તેવો અહેસાસ થાય છે.
જો આ કફ ટૂંક સમય માટે હોય તો કોઈ ગંભીર સમસ્યા નથી પરંતુ જયારે લાંબા સમય સુધી રહે તો શ્વાસ સંબધિત ઘણી બધી ગંભીર સમસ્યા થવાની સંભાવના રહી શકે છે. માટે શરદી-ખાંસી અને કફનો ઈલાજ કરવો ખુબ જ જરૂરી છે. આજે અમે તમને આયુર્વેદના તે ઉપાયો વિશે જણાવવા જઈ રહ્યા છીએ, જેને અપનાવીને તમે શરદી-ખાંસીથી જલ્દી છુટકારો મેળવી શકો છો.
હળદર પાવડર : હળદરમાં એન્ટિસેપ્ટિક, એન્ટિબેક્ટેરિયલ, એન્ટિ-ઇન્ફ્લેમેટરી અને એન્ટિ-ઓક્સિડન્ટ ગુણ હોય છે. ગરમ દૂધમાં અડધી ચમચી હળદર મિક્સ કરો. 15 દિવસ માટે દિવસમાં બે વાર પીવો. તે ઉધરસ મટાડે છે અને ગળામાંથી કફ દૂર કરે છે. આ એક શ્રેષ્ઠ ઉપાય છે. આ સિવાય હળદરના પાવડરને મધમાં ભેળવીને દિવસમાં ત્રણ વખત પીવાથી સૂકી ઉધરસ મટે છે. કફ માટે આ એક ઘરેલું ઉપાય છે, જે ખૂબ જ અસરકારક સાબિત થાય છે.
આદુનો ઉકાળો : શરદી અને ઉધરસ માટે ઘરગથ્થુ ઉપચાર તરીકે આદુનો ઉપયોગ સદીઓથી કરવામાં આવે છે. તેનો ઉપયોગ ઘરોમાં ગળામાં દુખાવો, ઉલ્ટી અને દુખાવો ઘટાડવા માટે પણ થાય છે. અડધી ચમચી આદુનો રસ મધમાં ભેળવીને દિવસમાં બે વખત લો. અથવા એક નાની ચમચી તાજી પીસેલું આદુ, એક ટેબલસ્પૂન મેથીના દાણા અને 1-2 કાળા મરી લઈને બે કપ પાણીમાં માત્ર એક કપ બરાબર થાય ત્યાં સુધી ઉકાળો. આ ઉકાળો દિવસમાં ત્રણથી ચાર વખત પીવો. આ ઉપાયથી શરદી અને કફમાં રાહત થાય છે.
મધ : મધના એન્ટી-બેક્ટેરિયલ ગુણોથી ઉધરસમાં ઝડપથી રાહત મળે છે. મધ ચાટવાથી જ કફ દૂર થાય છે. રાત્રે સૂતા પહેલા 1 ચમચી મધ પીવો. તે જ સમયે, મધનો ઉપયોગ કરવાની એક રીત એ છે કે અડધી ચમચી મધમાં થોડી એલચી અને લીંબુનો રસ ઉમેરીને દિવસમાં 3 વખત લો.
લસણ : શરદી-ખાંસી થવાની સમસ્યામાં લસણ ઉપયોગી સાબિત થા શકે છે. લસણને પીસીને તેને તુલસીના પાનના રસમાં નાખીને પાણીમાં ગરમ કરીને પીવાથી શરદી અને કફમાં રાહત મળે છે.
કાળા મરી : કાળા મરી દ્વારા કફનો ઉપાય કરી શકાય છે. તમારે અડધા કલાક સુધી બે કે ત્રણ આખા કાળા મરીને ધીમે-ધીમે ચાવવું જોઈએ, પછી તેના પર એક ચમચી મધ નાખીને ખાવું જોઈએ, પછી આ ચાવેલું કાળા મરીને ધીમે-ધીમે ગળી જવું જોઈએ. આ સિવાય થોડી માત્રામાં કાળા મરી લો, તેમાં અડધી ચમચી મીઠું નાખો અને ધીમે-ધીમે ચાવો. એક વાતનું ખાસ ધ્યાન રાખવું કે કાળા મરીનું હમેશા યોગ્ય માત્રામાં સેવન કરવું જેથી કોઈ આડઅસર ન થાય.
કાળા મરી પાવડરને પીસીને પાવડર તૈયાર કરી લો, આ પાવડરને બે કપ પાણીમાં ઉમેરીને ઉકાળો. પાણી અડધું થઇ જાય ત્યાં સુધી ઉકાળવું અને ત્યારબાદ તેને ગાળીને એક ચમચી મધ ઉમેરો. આ ઉકાળાનું સેવન સવાર સાંજ કરવાથી કફ અને ઉધરસ દુર થાય છે.
તુલસી : તુલસીમાં એનાલજેસિક, એન્ટીબેક્ટેરિયલ અને એન્ટિમાઈક્રોબાયલ ગુણ હોય છે. તે તમામ પ્રકારની ઉધરસમાં ઉપયોગી છે. તુલસીના પાન, આદુ અને મધમાંથી બનેલી ચા પીવાથી ફાયદો થાય છે. તમે ઝડપથી રિકવરી માટે તુલસીના પાન પણ ચાવી શકો છો. જો ઉધરસને કારણે ગળામાં દુખાવો થતો હોય તો તેમાં તજનો પાવડર પણ ઉમેરી શકાય છે.
ડુંગળી : ડુંગળીની અંદર ઉત્તમ એન્ટિબેક્ટેરિયલ, બિન-જ્વલનશીલ અને ઘણા જંતુનાશક તત્વો જોવા મળે છે. ઝીણી સમારેલી ડુંગળીનો રસ પીવાથી કફ છૂટો થઈ જાય છે, જેનાથી છાતીની ચુસ્તતા ઓછી થાય છે. એક કે બે ચમચી ડુંગળીના રસમાં એક કે બે ચમચી લીંબુનો રસ નીચોવી, થોડું પાણી નાખીને ઉકાળો. જ્યારે તે ઠંડુ થાય ત્યારે તેમાં 1-2 ચમચી મધ ઉમેરો. આ કફ સિરપને 5 કલાક માટે બાજુ પર રાખો પછી દિવસમાં બે કે ત્રણ વખત થોડી થોડી માત્રામાં લેવાથી શરદી-ઉધરસમાં ફાયદો થાય છે.
આમ, આ ઘરેલું ઉપાયો દ્વારા ઝડપથી શરદી-ખાંસીમાં આરામ મળશે. તમે પણ આ ઘરેલું ઉપાયો દ્વારા શરદી ખાંસીને દુર કરી શકો છો. આ ઘરેલું ઉપચારો બધાની તાસીર અનુસાર કામ કરતા હોય છે. જો તમે અન્ય કોઈ દવા લેતા હોય તો આ ઉપાયો કરતા પહેલા ડોક્ટરની સલાહ અવશ્ય લેવી. આશા રાખીએ કે આ માહિતી તમારા માટે ઉપયોગી સાબિત થાય અને તમારી બીમારીને દુર કરે. આ ઉપયોગી માહિતીને જરૂર શેર કરવા વિનંતી.
